Hippeastrum of amaryllis?

naar onderkant

17 februari 2009 Het is natuurlijk eigenlijk van den gekke als ik wel een oxalis-pagina heb, maar geen amaryllis idem. Dus vandaag ga ik daar eens aan beginnen. Ik heb hier en daar wat stukjes uit b.v. 'bollen' en 'dagboek' gekopieerd. 

Ten eerste: Amaryllis heeft een massieve bloemsteel en die kom je minder vaak tegen. Ik ken hem alleen als de amaryllis belladonna , die ik in Zoeterwoude met succes in de tuin kweekte. Deze soort bloeit in september met suikergoedroze bloemen en ruikt net zo! Het blad verschijnt in het najaar en verdwijnt in de loop van de zomer. Als alles goed gaat komen de kale bloemstengels dan in september tevoorschijn. Vorig jaar heb ik ze voor hier aangeschaft: 3 bollen, waarvan ik er twee op het terrein heb gepoot, boven, waar ze verder geen aandacht krijgen. Een ervan is w.s. verdwenen *), de andere heeft een flinke toef blad gemaakt en zal, hoop ik, dit najaar bloeien. De 3e staat in een pot en heeft veel blad. Foto's later. *) gevonden 28/2! Met blad, op de rand van het pad.

Wat in de wandeling amaryllis wordt genoemd is eigenlijk hippeastrum, die heeft dus een holle bloemstengel. Dat is de soort die je in je in huiskamers, meestal in een grootbloemige, rode versie, tegenkomt. Die grote rooie vind ik niet zo geweldig, maar er komen talloze prachtige cultivars voor en daar ben ik dol op! Over het algemeen noem ik ze net als iedereen amaryllissen
De eerste melding komt van de bollenpagina en heb ik net naar hieronder gekopieerd.

9 mei 2005 Toen ik hier net woonde heb ik regelmatig kleinbloemige hippeastrums in de tuin gezet. Af en toe bloeit er een, vraag me niet waarom. Ik denk dat dit 'Veneto ' is. Volgens mijn grote groene boek heeft hij in 2003 ook gebloeid.

Dit is een kleinbloemige soort, die als toegift de naam sonatini krijgt. Men zegt dat er gewerkt wordt aan nóg kleinbloemiger soorten, met toenaam solo.

Als deze nog een keer bloeit ga ik hem opnemen en in een pot of op een opvallend plekje zetten. Ik kan hem namelijk niet meer vinden en ik vind de soort erg mooi. Ooit gekocht bij Rita (van der Zalm, zie bollenpagina), maar zij heeft geen kleinbloemige amaryllissen uit Zuid Afrika meer. Daar zit een kweker van Nederlandse origine, ene Floris Barnhoorn. Zijn bedrijf heet Hadeco. Als hij bollen in voorraad heeft kun je via internet kijken naar zijn soorten, maar op het ogenblik (februari 2009 dus) is er niets te zien. 
12 januari  2009 Van alle hippeastrums vind ik dit misschien wel de leukste: 'Supreme Garden ' , al uitgebreid vermeld in het dagboek. Het is een cluster van wel een stuk of 12 grotere en kleinere bollen, die ik bovenop het potmengsel geplant heb op advies van de IBS = International Bulb Society, waar ik lid van ben. 
Echt aantrekkelijk is dat er eerst blad komt, dus je krijgt een heuse plant in tegenstelling tot de vaak kale stengels met (prachtige) bloemen bij andere soorten. Aan de cluster -gekocht bij Verberghe- kwamen totaal 10 bloemstengels en uiteindelijk leveren die met z'n allen meer dan 40 bloemen op. 

Er kwam uiteindelijk ook nog een spruit elf aan, met nog 2 bloemen.

 
Ik leer veel van IBS. Daar zegt men: een mengsel van half potgrond, half zand gebruiken. Bij het planten één keer goed nat, vooral om het mengsel tussen de droge wortels te krijgen. Daarna licht vochtig houden en meer water als de bloemknop halverwege is. Als je veel water geeft wordt de bloeistengel erg lang. 

Deze staat nu in de tuin in bloei (2008) en heet 'Amalfi '. Ik vind het niks voor de tuin, te groot en te heftig van kleur. Dat is het probleem als je uit een catalogus van een postorderbedrijf kiest! Wel leuk dat ie bloeit, maar geef mij maar kleinbloemige en dan wittig of heel licht roze of groenig.
Nu hij in 2009 voor de 2e keer bloeit - in een pot - vind ik de bloemen meer roze dan zalm en (dus) mooier.

Deze heb ik vorig jaar in het najaar opgenomen en in een pot gezet. Na de winterrust staat hij nu binnen en heeft wat blad, maar ik zie nog geen knoppen. Volgens wat ik gelezen heb zou een hippeastrum op elke drie bladeren één bloemknop moeten vormen. dus er zou wel wat moeten komen. 

Ik vind het een enorme sport om een bol, die al een keer gebloeid heeft, steeds opnieuw tot bloeien te bewegen. Daar heb ik een lijst van trucjes voor: 

 
1) haal de uitgebloeide bloemen weg en laat uitgebloeide bloemstengels indrogen. Pas als het niks meer is afknippen.
2) geef na de bloei (in de winter) de plant, die dan hopelijk blad heeft gevormd, regelmatig water, maar niet te veel, en eens in de 2 weken een beetje Pokon o.i.d. Probeer de bol zoveel mogelijk blad te laten krijgen. Als de temperatuur het toelaat kan ie naar buiten. Pas op voor slakken! *)
3) staak de bemesting in augustus, maar ga door met water geven.
4) staak het water geven in september 
5) bewaar de droge bollen bij een temperatuur van ongeveer 13° of iets minder en laat ze minstens 6 weken rusten.
6) bollen uitschudden, wortels laten zitten en opnieuw oppotten in potgrond/zand. Zorg dat er genoeg mengsel tussen de wortels zit en plant de bollen bovenop! geef één keer flink water om de grond tussen de wortels te krijgen.
7) zet we weer op een plek met kamertemperatuur en wees matig met water

*) Ik zet potten met hippeastrum buiten op een etagère, een rekje
12 november 2008  hippeastrum Evergreen , die groene bloemen zou moeten krijgen. Gisteren zag ik in de diepte de eerste aanduiding van een bloemknop (je kunt direct kunt zien of dat beetje groen bloem of blad is ...), vandaag is dat puntje 2 cm hoog en is er een tweede bloemknop alweer dik een cm hoog. Dit wordt spannend. Het is een enorme bol, terwijl het toch volgens de boekjes een kleinbloemige soort moet zijn. 
 Linksonder: dag 3 vanaf het verschijnen van het eerste puntje. Een dag later dus dan foto rechts. En rechts onder dag 4. Het is echt niet te geloven, maar nu houd ik ermee op! Tot er bloemen zijn tenminste.

 

28 november Hier is dan hippeastrum 'Evergreen' met inderdaad kleine, groene bloemen. Wat ik een beetje jammer vind is het gebrek aan balans tussen de lange bloemstelen en de afwezigheid van blad. In 17 dagen stond hij dus in bloei vanaf het verschijnen van het eerste groene puntje! Als er wat meer bloemen aanzitten zal ik de foto vervangen. Is op 1/12 gebeurd.

Deze amaryllis komt van Verberghe

 

 
1 december Vanmorgen heb ik in de diepte van de middelste bol ook een a.s. bloem ontdekt in 'Supreme Garden'. Als het gaat zoals het bij amarylissen gaat steekt de knop er morgen minstens 1 cm uit. We zullen zien!
10 december In 'Supreme Garden' zitten nu 2 bloemknoppen. Ik hoop dat ik de bloemen nog zie, want over 17 dagen zijn we vertrokken. Deze gaat een stuk langzamer dan 'Evergreen'. 
De bol van 'Evergreen' voelt niet zo lekker aan, de kern is wel hard, maar er zit veel ruimte omheen. Dat maakt me achterdochtig, dus heb ik, nooit eerder gedaan, een paar bloemen bestoven met een wattenstokje. Dat is ook gelukt, want de vruchtbeginsels worden dikker. Zaad zetten kost ook energie aan de bol, dus ik knip meestal elke uitgebloeide bloem af. Er zijn in deze tijd van het jaar geen insecten in de kamer, dus ik denk dat ik wel een goede kans heb op soortecht zaad. Ook wel weer leuk om eens te proberen. 
In mijn amaryllisboek staat dat je kunt zaaien in water, bijzonder. De zaden mogen elkaar niet raken...? Het water moet 21 graden zijn ...? Daarna oppotten in Kew mix ...? Ik moet nodig naar Engeland voor 1) Seramis 2) Kew mix en 3) perlite en van geen van drieën weet ik wat het is, haha!

Het is echter niets geworden met dat zaad: de stengels knapten voortijdig af. Iets niet goed gedaan! Misschien had ik moeten steunen?
28 december Amaryllis 'Supreme Garden' stond met haar eerste bloem, toen we naar Nederland zouden gaan en omdat ik het feest niet wilde missen is zij meegegaan in de auto. Eng hoor! Maar alles ging goed en nu staat zij in Voorthuizen te pronken. Ik vind de bloem heel leuk, lekker klein en vrolijk van kleur. Er zitten maar liefst 9 stengels in waarvan er nu 2 in bloei staan. 

De foto is ook leuk, met nog eens een tweede weerspiegeld in de ruit. Buiten vriest het en is het een beetje berijpt.

Toen we vertrokken uit Frankrijk sneeuwde het en Engelse vrienden in Narbonne berichtten over een heuse sneeuwstorm op de 26ste!

 
Dit is hippeastrum Night Star .
12 januari In Nederland valt er niet veel te tuinieren. We hebben sinds we kwamen vrijwel onafgebroken vorst gehad, met overigens prachtig weer. 

In de kamer geniet ik van verschillende amarylissen zoals  'Supreme Garden', 'Night Star' en hiernaast 'Amputo '. 

Supreme Garden geeft in totaal meer dan 40 bloemen als alle knoppen uitkomen en ik zou niet weten waarom niet. Een geweldige amaryllis!

Night Star, Amputo en Supreme Garden zijn te koop bij Verberghe.

 
Daags voor vertrek uit Nederland ben ik - met nichtje Barthe - even gaan kijken in de hortus, want daar hadden ze een amaryllis tentoonstelling. Prachtige amaryllissen, maar niet goed georganiseerd: er waren nauwelijks namen te vinden en er was geen catalogus. De meeste waren afgesneden en hingen aan de hekken, zoals gelige onderaan. Misschien artistiek, maar kan er wel om janken!
Rosario  en het oranje exemplaar, Ruby Meyer , heb ik allebei besteld bij een firma die Fluwel heet en t.z.t. laat ik meer weten.
Hippeastrum 'Neon '. Te koop bij Verberghe sinds 2010.

Hippeastrum 'Chico '

 

Bij Royal Colors
Hippestrum 'Rosario'  

 

Bij Fluwel
'Hippeastrum 'Ruby Meyer'

 

Bij Fluwel
Hippeastrum 
Hippeastrum 'Mocca' van Berbée
30 januari Via Paul Romijn heb ik een aantal spannende hippeastrums heb gekocht. Vandaag heb ik ze opgepot: Misty, Pink Floyd, Bogota en Green Serpent. De laatste is een sonatini afkomstig van Hadeco in Zuid Afrika. T.z.t. meer nieuws. Paul heeft mij ook aan een aantal namen en leveranciers geholpen. Zijn eigen bedrijf heet Royal Colors en zit in Lisse of zuid Hillegom op een terrein dat Meer en Duin heet.

'Supreme Garden' heeft inmiddels spruit 11 geproduceerd. 
Via IBS krijg je allerlei tips. Een ervan is hippeastrum bollen boven op de grond planten. Maar ik kreeg laatst ook van iemand te horen hoe je ze in bloei kunt krijgen op een door jou gewenst tijdstip.
1) Op welke dag wil je je amaryllis in bloei? Noteer in je agenda.
2) ga 5 à 6 weken terug in je agenda en kies hier je oppotdag.
3) ga nog een 6 weken terug en kies daarin je uit-de-pot-haal-dag. Op die dag haal je voorzichtig de bol uit de pot zonder de bladeren of wortels te beschadigen. Je legt de bol op de grond of op gras, bij een temperatuur van een graad of 15, maar niet heel koud. Niet op stenen leggen. Als je de bollen binnen moet leggen, omdat het buiten te koud is, dan af en toe nevelen (vervanging van ochtend dauw); als je ze buiten kunt laten liggen hebben ze geen last van eventuele regen. Pas dan wel op met ongedierte!
4) als na 6 weken de oppotdag is aangebroken plant je de bol alleen met de wortels in half potgrond, half zand, uiteraard vermengd. Zorg dat het mengsel tussen de wortels komt en geef flink water. Daarna water geven beperken tot eens in de 2 weken totdat de groei start, daarna vaker, maar wees matig!
17 februari Tot hier ben ik gekomen met het verplaatsen van wetenswaardigheden over hippeastrum. Ik heb nog één ding uitgevonden: perlite/perliet is zoiets als gebakken lucht, een heel licht, korrelig materiaal, te gebruiken om een grondmengsel luchtig te maken. Er zijn mensen die zaden laten ontkiemen in een mengsel van zand en perlite in een opgeblazen, gesloten, plastic zakje. Perlite is te koop in zuid Hillegom of noord Lisse, op een bedrijven terrein dat Meer en Duin heet, maar ik weet niet meer precies waar. Royal Colors zat in een bedrijfspand met van der Vlugt. Van der Veek, zo heet dat bedrijf van de perliet.
Dit prachtige exemplaar stond te bloeien in een grote loods waar ik in januari bestelde bollen kwam ophalen van Royal Colors. Zij - het is vast een dame - heet 'Gervase' .

Op de verlanglijst voor volgend jaar.
21 februari 2009 In: Misty, Bogota, Pink Floyd, en Green Serpent zitten de eerste knoppen. Green Goddess gaat voor de 3e of 4e keer bloeien, ook die leuke oranje, waarvan ik de naam niet weet voor de 4e of 5e keer en er zitten knoppen in Amalfi en in wat mij verkocht is als vittatum, maar dat is hem niet. T.z.t. plaats ik foto's.
Boek: 'Hippeastrum,  the gardener's amaryllis' Veronica Read, uitgegeven door the RHS.
Leveranciers: Verberghe, Royal Colors, Fluwel, Rita van der Zalm, Vreeken, zie internet of mail mij: erna.berg@gmail.com   Royal Colors exporteert naar de VS.
27 februari Elke dag krijg ik wel berichten - via e-mail - van het wereldwijde bollenforum IBS. Op het ogenblik is het onderwerp van gesprek: hippeastrum, dus ik lees de mails aandachtig en bewaar er vele. Er werd b.v. uitgebreid heen en weer gediscussieerd over het hoe en waarom van zaaien. In Amerika doen veel IBS leden dat op WATER, ze laten de zaden drijven! En wat voor water dat dan moet zijn. En hoe ga je om met de zaailingen, o.a. benevelen met kamillethee, want dat werkt ontsmettend. Leuk hoor!
Vandaag ging het weer over het planten en het waarom van planten boven de grond. Dat is omdat het voor de bol blijkbaar moeilijk is om de dikke bloeistengel 'door' de relatief smalle hals van de bol te laten als de bol met aarde bedekt is. En ja, een bloeistengel voor volgende keer wordt gevormd als er minstens 3 bladeren aan de bol komen.
De verwachte bloei hier in huis - 8 in totaal - wil niet zo erg opschieten. Bogota is ongeveer 70 cm hoog en de bloemknop is nog niet aan het splijten. Dat is toch het eerste teken, dat er bovenin de knop een kiertje verschijnt.
1 maart, hoihoi, 1 maart, dat klinkt stukken beter dan februari! Bogotagaat open. In Misty heb ik net een tweede bloemknop gezien. Misty is echt supermooi. Nog even geduld!
2 maart In Frankrijk is een vensterbank in de kamer not done! Lastig, nergens plaats voor een leuke, lollige plant, behalve op de vloer dan!
Ik zag in Nederland een begeerlijk tafeltje, lang, smal, oud en zonder spijkers gemaakt. Ko vond het niks en omdat hij er ook naar zou moeten kijken heb ik het laten staan. Korte tijd later waren we bij de onvolprezen kringloopwinkel en daar zag Ko een lage, lange,witte tafel en gezien wij de meneer van de winkel goed kennen mochten we heb voor 2 keer niks meenemen. Waaruit men kan concluderen dat niks=6 ...haha! Goed voor de verzameling amaryllis en links staat een veltheimia (logé) en een grasachtig plantje, waar Spriet aan kon kauwen in Nederland: chlorophytum 'Ocean'. (In Nederland was alles buiten bevroren, ook het gras!) Rechts nog een cyclamen.
  Hippeastrum 'Bogota'

 

Bij Royal Colors
Deze onbekende hippeastrum heb ik al jaren. De kleur is prachtig transparant oranje. Mocht iemand de naam weten ...?
Deze kocht ik vorig jaar met als naam hippeastrum vittatum , maar ik had zo mijn twijfels.

In de catalogus werd hij beschreven als 'wit met roze'; als je zoekt op internet krijg je ongeveer als eerste een amaryllis die er net zo uit ziet als deze op de foto. Laten we het er maar op houden, dat de catalogus het mis had!
Met de juiste beschrijving had ik hem w.s. nooit besteld, want ik vind deze streepjes amaryllissen niet zo mooi. De Amerikanen zijn er dol op!

Pink Floyd vind ik ongelofelijk mooi. Ik hoop alleen dat de bloemen wat wijder opengaan. Als dat gebeurt zal ik opnieuw foto's maken.

 

van Royal Colors
En Misty is ook een plaatje. Deze heeft een tweede knop die niet erg wil groeien en dat baart mij zorgen.

 

Ook van Royal Colors
Er gaat ook wel eens iets helemaal mis! Dit is 'Jade Serpent ' volgens mij gekweekt door Hadeco, Zuid Afrika. De plant groeit niet goed, de tweede bol die ik er van heb doet helemáál niks, het groene puntje dat erin zat is verdwenen, maar de bol is nog wel hard. Heel jammer, want de bloemetjes hiervan zijn maar iets van 6 cm in doorsnee en de kleur is ook bijzonder.

Een buurman, die ooit in de plantenwereld in Nederland heeft gewerkt, zegt dat er een virus in zit. Er is behalve de dwerggroei niets aan te zien, het blad is normaal van kleur, geen vlekken o.i.d.  Voor de zekerheid heb ik de twee potten op afstand van de andere planten gezet, in de hoop dat het volgend jaar beter gaat.
20 maart 2009 Het ziet er wel feestelijk uit, een tafeltje vol bloeiende planten. 'Amalfi' voor de 2e keer in bloei, is erg groot, ruim 75 cm en dat vind ik te! Wel vind ik de kleur beter in huis dan in de tuin. Er zitten een stuk of 8 bollen in de pot, afkomstig van 3 gekochte, al een paar jaar geleden. Vorig jaar heeft hij in de tuin gebloeid, maar ik schrok van de hevigheid van die kleur en de grootte van de bloem, dus toen hij begon te verwelken heb ik de bollen uitgegraven en met z'n allen in een pot gezet. Er kan wel een mooie Amalfi-garden ontstaan, t.z.t., maar dan moeten ze in een ècht grote pot en ze buiten laten staan. Ik zie wel.'
'Misty' vind ik de mooiste. Tweede van links.

Inmiddels zijn 'Rosario' en 'Ruby Meyer' ook binnen en opgepot. De laatste was al uitgelopen met van die enge, witte, kromgegroeide knoppen van een cm of 10, maar ze zijn al aardig bijgekomen.

Hippeastrum 'Green Goddess' heb ik ook al jaren. Ze loopt wel een beetje terug en heeft nu nog maar 2 bloemen. Ik heb wel een stuk of 10 foto's moeten maken voordat er eentje redelijk was ...

Ik vermoed dat de plant lijdt aan het zgn mozaïkvirus, met die vlekjes op het blad!

 
30 maart De bollen die ik later besteld heb hebben 3 weken of zo in een doos gezeten, weliswaar in een koele kamer, maar toch. Ik heb ze wel direct geplant toen ze eenmaal hier waren. 'Ruby Meyer' was al flink uitgelopen met witte knoppen - stom genoeg geen foto gemaakt! - in rare modellen, maar die zijn helemaal bijgetrokken en gaan een dezer dagen bloeien. 'Rosario' vertoonde nog geen groei, maar aan 2 van de 3 zit nu een knop. Die het eerst begon ziet er wel raar uit! Ik vraag me af of hij een ziekte heeft, want dan moet ie wel weg uit de buurt van de andere.

Fluwel, de leverancier, liet weten dat dit geen kwaad kan, maar dat de bol misschien niet overleeft. Veroorzaakt door een (niet besmettelijk?) mijtje. De ander bollen en knoppen zien er goed uit.

Mijn eigen 'Ruby Meyer ' in bloei. De bloemen zijn prachtig en de stengels helemaal recht ondanks hun slechte start. De bollen voelen niet goed aan, veel te los in hun vel ...

In 2012 staat Ruby Meyer als eerste in de knop. De bollen hebben wonderwel overleefd. Andere amarylissen vertonen geen of weinig belangstelling om te bloeien.
Rosario staat nu - 27 april - te bloeien. Ik vind hem ongelofelijk mooi, maar erg jammer dat er geen blad aan zit., wel veel bloemen. De bollen voelen ook niet erg goed aan, flopsig, dus ik vraag me af of het het volgend jaar weer gaat lukken.

Van alle amaryllissen die ik dit jaar in bloei heb gehad vond ik 'Supreme Garden' de meest bevredigende met al die bloeistelen en 'Misty' de mooiste. De 2e set bloemen is nu bijna uitgebloeid. Met blad, gelukkig!
En dit is Royal Velvet . Ondanks zijn forse formaat kan ik hem zeker waarderen om zijn prachtige, dieprode kleur. Bovendien zitten er 3 stelen aan met (toekomstige) bloemen èn blad. Veel blad! Dat is gunstig voor de toekomst.
naar bovenkant