bove
Diversen - Zaaien & Stekken

naar onderen 

Stekken Ik stek alles wat los en vast zit, als ik het tenminste interessant genoeg vind. Meestal gaat het mis! Soms gaat het goed. Convolvulus cneorum bijvoorbeeld geeft ongeveer 50% geslaagde stekken. Met vers stekpoeder (uit Nederland; stekpoeder van vorig jaar 'doet' het niet meer!: dank voor de tip, Rita!) en in stekgrond of heel arme, gesteriliseerde grond (magnetron). Stek - 7 à 10 cm - van de meeste blaadjes ontdoen, bovenin wat laten zitten, even met de voet in water, afschudden, in stekpoeder, afschudden!, met een stokje een gaatje in de stekgrond, stek erin, potje schudden om de grond om de stek heen te laten voegen, beetje water geven, plastic zakje erom met een stokje om het bol te houden of in een bak met kap en wachten tot er groei zichtbaar wordt. Sommige planten stekken ook zonder zakje of kap. Deze methode werkt bij de genoemde convulvulus en bij  b.v. brachiglottis 'Sunshine ', een heel decoratieve bladplant. Hij krijgt ook wel gele, margrietachtige bloemen, maar die kun je er net zo goed direct uitknippen. Op de foto te zien.

Oleanders stek ik liever in een glas water. Het duurt een kleine 3 weken tot de - breekbare! - wortels verschijnen. Als ze ongeveer 3 of 4 cm lang zijn pot ik ze op. Dat moet dus voorzichtig gebeuren. De stek met één hand op zijn toekomstige plaats houden, met de andere hand de aarde in de pot 'gieten'. 
Het laatste exemplaar komt uit de kerk. Daar stond een vaas met gemengde bloemen, duidelijk al bijna aan hun einde, op het altaar. Ertussen een heel mooie  tak oleander met enkele, botergele bloemen. Er zouden die zondag geen diensten meer zijn en de bloemen werden eerstdaags toch weggegooid ... Hij begint al lekker te groeien en in oktober gaat hij de tuin in!
Als je alleen maar een tak met bloemen hebt om te stekken: wel even die bloemen eruit knijpen of -knippen. 
Lelijke, plastic potjes gooi ik niet altijd weg! Ze zijn erg handig om de planten voor de weggeef in te zetten. Voor de eigen voorraad gebruik ik zwarte, vierkante, plastic potjes, bij elkaar in een waterdoorlatende container: veel planten gaan dood aan te veel water, met de voeten erin is geen goed idee. Staat een stek of een jong plantje in een hardgroen of een rond, zwart met rood geval dan kan hij met de verrukte bezoek(st)er mee. 
Over zaaien. 
Zaaien kan ik dus niet goed. Je moet in de buurt zijn en je hebt een koele, lichte plek nodig. Hetgeen natuurlijk niet betekent dat je het dan maar niet hoeft te proberen...  Een vriend, ooit kweker van beroep gaf mij de volgende tips.
  • Als je zaad hebt waar je niets vanaf weet, deel het dan in 3 porties. Zaai één deel direct. Zaai een deel rond kerst. Zaai het  laatste deel in februari. (Met dank aan Herman van Beusekom)
  • Zaai in speciale zaaigrond. Hier nog nooit gezien, dus meenemen uit Nederland of potgrond mengen met veel zand en steriliseren in de magnetron. In een grote, glazen kom 5 minuten op volvermogen moet genoeg zijn. 

Zó doe ik het: in zaaigrond in potjes of zaaibakjes in het najaar buiten. Weer en wind gaan eroverheen. Eventueel in februari binnen zetten, op die koele, lichte plaats, maar nooit in de zon. Schrijf in een boekje of zo op: wat en  wanneer je zaait, wanneer het zaad opkomt en wanneer je de zaailingen verspeent. Ik schrijf ook altijd de naam van de leverancier op. Ik heb goede ervaringen met

Zij vergoeden - door middel van nieuwe levering of tegoedbon - zaad waarmee je geen resultaat behaalt. Ik neem aan dat je het niet te gek moet maken. Met name Ray Brown van Plantworld is een leuk iemand om mee te corresponderen. Ik kreeg b.v. van hem twee keer opnieuw zaad van dichondra 'Silver Falls' , Dat heb ik nu hier en daar staan, een fraai kruipertje met puur zilveren blaadjes, zie foto rechtsonder, mooi met oxalis rubra. Van Plantworld ook Verbascum 'Silver Lining' ,  waarvan de bladrozetten zó mooi zijn dat ik het jammer vind dat ze waarschijnlijk het volgend jaar (zachtgeel) gaan bloeien en ter ziele gaan. Foto links hieronder. 

  • Vreeken, Dordrecht levert ook prima spul, maar ik heb geen ervaringen met klachtenbehandeling en het is niet van dat opwindende. www.vreeken.nl/home  

Zaaien in het wild gaat met sommige planten ook erg goed, met bijvoorbeeld: Omphalodes linifolia (witte onschuld); Nigella damascena en Nigella hispanica , juffertje-in-het-groen; de slaapmutsjes: eschscholzia in diverse kleuren (één sch zou er wel uit kunnen, toch?) - T&M heeft ze in allerlei kleuren: geel, crème, zachtroze, donkerroze en uiteraard ook oranje, zelfs dubbele; en ten slotte Asperula orientalis , lief, eenjarig, blauw 'bedstro'. Deze soorten doen het bij mij prima, als ik het zaad, zodra het rijp is, gewoon waar ik het hebben wil rondstrooi. Ik trek trouwens nooit een zaailing uit zolang ik niet weet wat het is.  
Als je toevallig gek op helleborus bent: zaai het zaad direct van de plant bij wijze van spreken. In een pot met een etiket en verder ergens buiten vergeten. Ze komen meestal direct ná de eerste vorst op en zijn verrassend sterk. Ik heb mijn mooiste exemplaren uit Nederland meegenomen en die doen het hier goed, op een plek waar niet al te veel zon komt en regelmatig water wordt gegeven. Behoorlijk wat zaailingen na de winter. Het duurt 3 à 4 jaar voor zelfgezaaide planten bloeien.
Zaaien is niet bepaald mijn sterke kant, maar ik vind het wel heel leuk. Onlangs heb ik na lang zoeken in Australië, leve de globalisering! zaad gevonden van Acacia fimbriata . Dat is een mimosa met grijzig blad en citroengele bloemetjes, ik vond hem erg mooi toen ik hem (één keer) zag.
Het zaad moest ik overgieten met kokend water en dat minstens 6 uur zo laten staan. Ik ging er maar van uit dat ik het niet aan de kook moest houden. Daarna gewoon zaaien, net zoveel zaaigrond boven een zaad als de grootte van het zaad zelf, 2 mm in dit geval. Na 14 kwamen ze op en ik vind ze erg aandoenlijk. Want het eerste echte blaadje is al direct present en gaat, als het donker wordt of te warm, slapen! Links: net opgekomen, rechts één week oud. Ik heb nog wel een paar zaden, als iemand erg graag ook wil proberen.

Mimosa zaaien was dus tamelijk speciaal. Er zijn ook heel makkelijke zaaiers. Eind januari heb ik Dianthus amurensis gezaaid en 20 plantjes overgehouden van 25 zaden, niet slecht dus. Die zijn nu al 3, 4 cm hoog. Ik moet ze wel elke dag controleren op bladluizen ... gemeen van die luizen, zulke kleine plantjes!

Vandaag heb ik helleborus zaailingen zitten uitprikken. Helleborus kun je het best zó van de plant zaaien in een pot, buiten laten staan en vergeten, met af en toe wat water als het niet regent. Direct na vorst komen ze op.
E.e.a. klinkt makkelijker dan het is, want het zaad valt meestal uit de zaaddozen voordat je het hebt kunnen opvangen. Het gevolg is dat er naast de moeder-helleborus aan het eind van de winter tig zaailingen staan, veel te dicht bij moe, dus dat wordt nooit wat.  Prik ze uit met een satéstokje en zet ze in een potje of zo. Ze zijn erg sterk. Als de eerste kiemlobben kapot gaan overleven ze vaak zelfs nog.
Ik heb nu zaailingen staan van een gele Helleborus orientalis (het eerste blaadje zal drietallig zijn) en van Helleborus sternii (met een enkelvoudig eerste blad met direct al een fraaie tekening, foto links) Wie interesse heeft kan zich melden! Het duurt alleen minstens 3 jaar eer ze bloeien.
Gekocht zaad, zelfs van T&M, wil vaak niet kiemen, uitgedroogd, denk ik.

Van Didi (Buth, van het artikel uit 'Onze Tuin' (najaar 2002, denk ik) moet je Brachiglottis 'Sunshine' in het voorjaar snoeien. Ik doe dat met pijn in het hart, maar ja, het moet van Didi! Het snoeisel kun je net zo goed even stekken: foto rechts laat zien wat je nodig hebt: 'n bergje stekken, zaaipotjes, stekgrond en -poeder (vers), kannetje water, emmer voor het afval, snoeischaar.
Strip de stek van zijn blad op een paar na, maak de stek kort, 6cm o.i.d., dompel in water, duw in stekpoeder, afkloppen tegen de rand van het busje, met een stokje een gaatje maken in een met stekgrond gevuld potje, stek erin, grond aandrukken, water geven en als alles klaar is al dan niet met een kap bedekken.

Afgezien van de sunshine-stekken probeer ik maar weer eens droogte resistente Santolina chaemacyparissus met zijn fijne naaldachtige blaadjes, die iedereen kan stekken behalve ik, en ook Convolvulus mauretanicus of sabatius of sabaticus, je weet maar nooit, een winde met vrij kleine blauwe bloemetjes, 's zomers overal te koop voor hanging baskets. Hier overleeft hij  de winter, maar bloeit niet zo goed. Ik heb zo'n idee dat ik hem misschien in het voorjaar af moet knippen. Dat heb ik met een halve plant gedaan en de afgeknipte stukjes kun je natuurlijk ..

Dit zijn twee kleine plantjes van acacia fimbriata, soort mimosa dus, die ik in februari gezaaid heb. Merkwaardig genoeg zijn de bovenste bladeren, duidelijk zichtbaar bij het exemplaar rechts, heel anders dan ze tot nu toe waren. Wat moet ik dáár nu van denken?
2008 Deze mimosa had ik uitgeplant in de tuin en is min of meer direct overleden (2006). Ik heb het restje zaad vorige maand gezaaid, kokend water en zo, en het is gewoon ontkiemd, dus ik heb weer 6 plantjes.

Grappig: ik kon in Australië alleen maar dit begeerde zaad krijgen als ik voor een bepaald bedrag bestelde. Dus kreeg ik er enorme hoeveelheden van 2 andere soorten bij: ac. rubida en ac. longifolia. Waarvan ik uiteindelijk 2 planten heb overgehouden en in de tuin gezet. Die doen het wel!!! 


bovenkant